©  DK   2006-2012 Harmonium openluchtmuseum Arnhem       Bouwer:               Onbekend Bouwjaar:            1897 Speeltafel:           1 manuaal                                                                       Bijzonderheden:  In het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem staat een kerkje uit ’s Heerenhoek (Zeeland). Het is een typisch Zeeuws zaalkerkje gebouwd in 1672.                             In 1832 werd een galerij toegevoegd en in 1902 kwam er een in 1897 gebouwd tweedehands 1-klaviers harmonium (Vocalion) met een namaak pijpenfront.                             Op dit instrument werd overigens in Zeeland ook echte orgelmuziek gespeeld door schoolmeester Pols (tot zijn pensioen in 1915) en vervolgens door een tweetal dames.                             De organisten waren met andere woorden geen musici van beroep. Hun belangrijkste taak bestond uit het begeleiden van de gemeentezang.                             Zij speelden relatief eenvoudige muziek en brachten vóór en na de kerkdienst liedbewerkingen of arrangementen uit bekende harmoniumbundels ten gehore.                             De keuze was groot, want harmoniums waren in de tweede helft van de negentiende eeuw erg populair geworden, ook in huiselijke kring.                             Een harmonium dat als bijnaam psalmenpomp had, was tot circa 1950 in tal van protestantse gezinnen te vinden.                             Het in 1840 door de Fransman Alexandre Debain uitgevonden toetsinstrument dat de klank ontleent aan de doorslaande tong en dat werd aangedreven met de voet,                             waarbij de tongen in trilling worden gebracht door hen aan te blazen (drukwind, veel geluid) dan wel aan te zuigen (zuigwind, goedkoper, eenvoudiger, zachter geluid, geschikt voor de huiskamer).                             Componisten als Mahler, Franck en Rossini hebben muziek voor harmonium geschreven. In de jaren vijftig van de 20ste eeuw werd het harmonium verdreven door elektronische instrumenten.                             Tegenwoordig verheugt het harmonium zich weer in toenemende populariteit en zijn er weer componisten die speciaal voor dit instrument schrijven.       klik op de foto voor een vergroting