©
DK 2006-2012
Adema-orgel H.Kruisverheffeningbasiliek Raalte
Gebouwd:
1927
Bouwer:
Joseph Adema
Tractie:
Electro-pneumatisch
Aantal stemmen:
43
Speeltafel:
3 manualen en pedaal
Bijzonderheden: De firma B. Pels uit Alkmaar bouwde in 1931 als opus 82 een pneumatisch geregeerd
tweeklaviers orgel voor de basiliek van de H.-Kruisverheffing in Raalte. Het orgel verving een instrument
van J.C. Scheuer & Zn. uit 1845, dat oorspronkelijk gemaakt was voor de Hervormde Kerk van Meerde.
In 1970 verbouwde de firma Vermeulen uit Alkmaar het Pels-orgel. Het instrument was zo vervallen dat het
parochiebestuur in 2006 besloot het orgel te vervangen. In 2007 werd het afgebroken. Op dat moment telde
het instrument zesendertig stemmen, verdeeld over twee klavieren en een vrij pedaal, en bezat het een
elektro-pneumatische tractuur.
De parochie kocht het orgel van de voormalige rooms-katholieke Michaelskerk in Zwolle.
Orgelmaker Joseph Adema bouwde dit orgel in 1927 voor de Zwolse kerk ter vervanging van een
instrument van Petrus van Oeckelen uit 1854. Dat instrument kreeg een nieuwe bestemming in de
Noorderkerk in Alphen aan den Rijn. De van 1892 daterende Michaëlskerk werd in 1965 afgebroken en
vervangen door een kleiner gebouw; de parochie nam het Adema-orgel mee naar dit nieuwe onderkomen.
Hubert Schreurs uit Amsterdam verzorgde de overplaatsing.
Op enig moment verving men de Unda Maris van het Reciet door een Terts en plaatste op de lege plek van de
oorspronkelijk geplande Sesquialter van het Positief een Ripiéno.
Begin jaren negentig van de vorige eeuw maakte de firma Kaat & Tijhuis uit Kampen het orgel schoon,
repareerde het en voorzag het van een dak. In 2006 sloot men de nieuwe Michaëlskerk.
Het orgel werd door Kaat & Tijhuis onder advies van Gert Oldenbeuving namens de KKOR gerestaureerd
en overgeplaatst naar de basiliek in Raalte. De ingebruikneming was op 14 september 2008 met een concert
door de Zwolse organist Toon Hagen. De laden zijn gebouwd als pneumatisch
geregeerde kegelladen; het Positief en het Reciet zijn in afzonderlijke crescendokasten geplaatst.
Bij de overplaatsing in 2008 keerde de Unda Maris op het Reciet terug en werd de Ripiéno van het Positief
vervangen door een Sexquialter, waarmee de door Adema voorgenomen dispositie is gerealiseerd.
Dispositie
Manuaal I
C-g3
Prestant 16
Bourdon 16
Prestant 8
Bourdon 8
Flûte Harmonique 8
Violon 8
Octaaf 4
Fluit 4
Octaaf 2
Cornet III-V
Mixtuur IV-V
Trompet Harmonique 8
Manuaal II
C-g3 (in zwelkast)
Bourdon 16
Vioolprestant 8
Viola di Gamba 8
Vox coelestis 8
Holpijp 8
Fugara 8
Viool 4
Open Fluit 4
Woudfluit 2
Sesquialter II
Echotrompet 8
Manuaal III
C-g3 (in zwelkast)
Gedekt 16
Nachthoorn 8
Quintadeen 8
Salicionaal 8
Dolce 8
Unda Maris 8
Roerfluit 4
Viola d'Amore 4
Nasard 2 2/3
Piccolo 2
Basson-Hobo
Vox Humana 8
Pedaal
C-f1
Contrabas 16
Subbas 16
Violonbas 16
Quintbas 10 2/3
Cello 8
Fluitbas 8
Bazuin 16
Clairon 4
Koppels
I + II
I + III
II + III
P + I
P + II
P + III
I + II 4’
I + II 16’
II + II 4’
II + II 16’
III + III 16'
Speelhulpen
Tremulant
7 Vaste combinaties
2 Vrije combinaties
Generaal Crescendo
Tongwerken af
Automatisch pedaal
Het orgel horen:
Marcel Dupré - Antiphon 1
(MP3 2,9 Mb.)
Marcel Dupré - Ave Maris Stella III
(MP3 2,2 Mb.)
(Concert Theo Jellema 6-2-2010)